Zašto šume u Evropi ljeti postaju smeđe, a ne zelene?
Suše i toplotni talasi uzroci su zbog kojih evropske šume, sve više, imaju smeđu boju i tokom ljetnjih mjeseci. Prošle godine je pogođeno 37 % mediteranskih i šuma u srednjoj Evropi, otkriva nova studija.
Istraživači sa Univerziteta ETH u Cirihu i Švajcarskog federalnog instituta za istraživanje šuma, snijega i pejzaža (WSL) su istraživali ovaj fenomen posljednjih 21 godinu. Rezultati, objavljeni u časopisu Biogeosciences, pokazuju da se smeđe šume ljeti – šire po Europi.
Šta se krije iza ljetnog tamnjenja šuma u Evropi?
Koristeći satelitske podatke visoke rezolucije, istraživači su identifikovali periode u kojima šumske površine nisu bile zelene, kao što bi trebalo da budu tokom ljeta. Iako je suša igrala centralnu ulogu, njeni efekti nisu bili trenutni.
Istraživači su primijetili “nasljedni efekat” intenzivnih i upornih sušnih perioda, što znači da sposobnost drveća da preživi vrućinu i sušu ne zavisi samo od trenutnog vremena već i od prethodnih mjeseci i godina.
Proučavajući istoriju ovog fenomena, istraživači su identifikovali vremenske signale koji su uticali na drveće godinama kasnije. Konkretno, česti periodi sa malo kiše, tokom dvije do tri godine – bili su prethodnica smeđe boje šuma tokom ljeta.
Značajan uticaj imali su i česti periodi visokih temperatura od najmanje dvije godine u umjerenim zonama.
„Prije slabijeg šumskog zelenila u centralnoj Evropi, obično smo bili svjedoci dva sušna, vruća ljeta zaredom,“ kaže Mauro Herman, doktorand ETH i glavni autor studije.
Suša, takođe, podstiče pojavu potkornjaka i gljivične infekcije, kao i šumske požare – što sve može indirektno doprinijeti smeđoj boji šume – napominju istraživači.
Koji dijelovi Evrope su najviše pogođeni ovim efektom?
Smeđe šume su prisutne na Mediteranu od početka 2000-ih. Posljednjih godina problem se proširio na šume umjerenog pojasa u srednjoj Evropi.
Sa najtoplijim ljetom na kontinentu u 2022. godini, Evropa je doživjela najobimniji efekat smeđe šume do sada, sa više od trećine šuma pogođenih u ovim regijama.
Ovo je “daleko više od bilo kojeg drugog događaja u protekle dvije decenije”, upozoravaju naučnici.
Šta ovo zatamnjenje znači za evropske šume?
Manje zelenilo je znak smanjene vitalnosti i povećanog stresa u šumama . Takođe ukazuje na propadanje šume. U prošlosti su vruća, sušna ljeta bila rjeđa u Evropi. Nakon rekordnog toplotnog talasa 2003. godine, boja evropskih šuma postala je znatno drugačija
Izvor: euronews
