Grad Tuzla traži zabranu rudarenja litijuma na Majevici
Skupština grada Tuzla usvojila je više zaključaka, u kojima traži zabranu rudarenja litijuma na Majevici, odnosno u krugu od 40 kilometara od grada.
Grad Tuzla izražava zabrinutost zbog koncesionog postupka za rudnik litijuma na Majevici, koji je u fazi zaključivanja ugovora sa kompanijom “Arcore AG”, kao i zbog, kako se navodi, sporazuma Republike Srpske sa Mađarskom o rudarenju rijetkih metala od 3. marta 2025. godine.
Ovi procesi, kaka se navodi u zaključcima, otvaraju ozbiljna pitanja u vezi sa ekološkim i pravnim posljedicama, zbog čega se zahtjeva hitno preispitivanje potencijalnih ekoloških posljedica po Grad Tuzlu i širu regiju.
Upućen je apel Narodnoj skupštini Republike Srpske i Vladi Republike Srpske da zaustave proces dodjele koncesije dok se ne izvrši nezavisna ekološka studija o posljedicama ovog projekta na cijeli region, uključujući područje Tuzle i Tuzlanskog kantona.
Zatraženo je i podnošenje zahtjeva Ustavnom sudu Bosne i Hercegovine za ocjenuustavnosti koncesionog postupka. ukoliko se utvrdi da su prekršena prava građana, lokalnih zajednica ili ekološki standardi.
“Grad Tuzla traži uključivanje međunarodnih organizacija, uključujući nadležna tijela Evropske unije i Ujedinjenih nacija i ekološke organizacije,kako bi se analizirale posljedice ovog projekta i zaustavilo potencijalno ekološko ugrožavanje šire regije”, jedan je od zaključaka.
Od nadležnih institucija BiH, zahtjeva se da odmah pokrenu međunarodni mehanizam zaštite okoline, uključujući primjenu Aarhuske konvencije, kako bi se osiguralo učešće javnosti i spriječile štetne posljedice eksploatacije litijuma.
Podsjećamo, švajcarska kompanija Arcore (Arkor) podnijela je 14. februara 2025. godine Vladi Republike Srpske zahtjev za dodjelu koncesije za rudnik litijuma u Loparama, na Majevici.
Kompanija je ranije objavila je da je uspješno završila istraživanja za otkrivanje nalazišta mineralnih sirovina u opštini Lopare i da očekuje koncesiju za eksploataciju litijuma i drugih mineralnih sirovina
Ovo je, tvrde u Arcoru, provedeno uz striktno poštovanje zakonske regulative i u skladu sa najvišim geološkim i ekološkim standardima koji važe za ovu vrstu istraživanja, kako na lokalnom tako i međunarodnom nivou.
Mineraloški sadržaj ležišta, koji se istražuje posljednje četiri i po godine, sadrži značajne količine litijum karbonata, magnezijuma, kalijuma i bora – “sirovina budućnosti”, koje su ključne u proizvodnji baterija za elektromobilnost ili skladištenje energije.
