U Republici Srpskoj godišnje nastaje više od 6.000 tona elektronskog otpada
U Republici Srpskoj godišnje nastaje više od 6.000 tona električnog i elektronskog otpada. Uglavnom završava na komunalnim ili divljim deponijama. Elektronski i električni otpad sadrži supstance štetne po zdravlje ljudi i životnu okolinu. Nastaje u velikim količinama zbog brzog zastarijevanja proizvoda. Zakon zabranjuje odlaganje bez prethodnog tretmana, ali još nema Pravilnika koji preciznije definišu aspekte upravljanja otpadom.
RS uskoro dobija Pravilnik o upravljanju otpadom od električnih i elektronskih proizvoda
Republika Srpska će uskoro dobiti Pravilnik o upravljanju otpadom od električnih i elektronskih proizvoda (EE), koji priprema Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske. Pravilnikom će biti propisan način prikupljanja ove vrste otpada, transport i reciklaža.
Finansijska sredstava za sakupljanje i tretman otpada dodjeljuju na osnovu javnog poziva, na koji se mogu prijaviti samo lica koja posjeduju dozvolu za upravljanje EE otpadom u skladu sa Zakonom,
Proizvođači, uvoznici i trgovci koji EE proizvode stavljaju u promet na teritoriji Republike Srpske, plaćaju Naknadu za opterećivanje životne sredine EE otpadom, a srazmjerno količini EE proizvoda koju su stavili u promet na teritoriji Republike
Pravilnikom je predviđeno da je trgovac, koji ima površinu prodajnog prostora od najmanje 400 m2 dužan da obezbijedi preuzimanje ove vrste otpada, čije spoljne dimenzije nisu veće od 25 cm, bez obaveze kupovine novog proizvoda.
Fond za zaštitu životne okoline i energetsku efikasnost Republike Srpske od 2022. godine treba da naplaćuje naknadu za opterećivanje životne sredine posebnim kategorijama otpada, koja se obračunava na osnovu polugodišnjeg izvještaja o upravljanju tim otpadom.
Odredbe Pravilnika su usklađivane sa zakonodavstvom Evropske unije o otpadnoj električnoj i elektronskoj opremi.
U FBiH već postoje operateri ovlašteni za upravljanje elektroničkim otpadom
Upravljanje otpadom u Federaciji Bosne i Hercegovine organizovano je putem ovlaštenih operatera. Ti operateri su dužni da uspostave infastrukturu za prikupljanje ili zbrinjavanje tog otpada, bilo da se radi o reciklaži, ponovnoj upotrebi ili izvozu.
Laboratorija za vode, zemljište i otpad, jedina u BiH, odnedavno djeluje pri Institutu za zaštitu i ekologiju u Banjaluci. U potpunosti je opremljena zahvaljujući sredstvima Evropske unije. Oprema omogućava analizu svih vrsta otpada, odnosno metala, sa fokusom na tridesetak metala koji su kategorisani kao toksični. Do sada su se sve analize radile u inostranstvu, a zakonska obaveza je da se ispituju sve vrste otpada, bilo da se on uvozi ili izvozi.
Otpad zlata vrijedan
Dok se kod nas pokušava obezbijediti ekološka prihvatljivost odlaganja, u razvijenim zemaljama se investira u tehnologiju eksploatacije zlata iz e-otpada. Smatra se da u njemu ima sto puta više zlata, nego u rudi od koje se pravi i da je 7 % svjetskog zlata zarobljeno u e-otpadu.
Izvor:RTRS
