Toplotni talasi, širenje zaraznih bolesti zbog klimatskih promjena – prijetnje po zdravlje Evropljana
Iako se sve više prepoznaje potreba za rješavanjem uticaja klimatskih promjena na ljudsko zdravlje, vrijeme je da se pređe sa planiranja na akciju i da se poboljša svijest među zdravstvenim radnicima, kako bi se stanovništvo Europe učinilo otpornijim. Ovo se navodi u izvještaju Evropska agencije za zaštitu đivotne sredine (EEA) ”Klimatske promjene kao prijetnja zdravlju i blagostanju u Evropi: fokus na vrućinu i zarazne bolesti”.
Izveštaj EEA fokusira se na uticaj visokih temperatura na stanovništvo, što dovodi do najvećeg broja smrtnih slučajeva povezanih sa prirodnim opasnostima u Evropi.
Zbog klimatskih promjena, predviđa se da će se broj ovih smrtnih slučajeva značajno povećati ukoliko se ne preduzmu mjere prilagođavanja.
Predviđa se da će se zarazne bolesti osjetljive na klimu — još jedna prijetnja u nastajanju — dalje širiti prema sjeveru i uzrokovati veće opterećenje bolestima u Evropi.
Izvještaj se oslanja na podatke za Evropsku opservatoriju za klimu i zdravlje, koja omogućava pristup širokom spektru relevantnih podataka, alata, publikacija i drugih resursa koji informišu o uticaju klimatskih promjena na zdravlje ljudi.
Akcija za zaštitu ranjivih grupa od toplotnih talasa
Sve češći, dugi i intenzivni toplotni talasi u kombinaciji sa starenjem stanovništva i rastućom urbanizacijom znače da su ranjivije populacije izložene visokim temperaturama, posebno u južnoj i centralnoj Evropi.
Lokacija brojnih škola i bolnica u područjima koja doživljavaju efekat urbanog toplotnog ostrva, što dodatno pogoršava visoke temperature, zahtijeva hitnu adaptaciju tih objekata. Porast temperatura također utiče na zdravlje i bezbjednost na radu, što rezultira prosječnim godišnjim gubitkom od 16 sati po radniku u visoko izloženim sektorima, uz najveće gubitke u južnoj Evropi.
Smanjenje uticaja toplote na zdravlje zahtjeva primjenu širokog spektra rješenja, uključujući efikasne ydavstvene akcione planove, stvaranje više zelenih i površina sa hladom u gradovima, odgovarajući dizajn i izgradnju zgrada i prilagođavanje radnog vremena i uslova kako bi ljudi bili manje izloženi.
Klimatski uslovi pogodniji za zarazne bolesti
Promjenjivi klimatski uslovi postaju sve pogodniji za nastanak i prenos klimatski osjetljivih zaraznih bolesti poput malarije, denga groznice ili groznice Zapadnog Nila, što takođe proširuje rizik od prenošenja na ranije nezahvaćena područja Evrope, poput sjevernih regija. Predviđeno produžavanje sezone prenosa i šira rasprostranjenost onih vrsta komaraca, koji djeluju kao prenosioci malarije i denga groznice, u kombinaciji s rastućim brojem slučajeva bolesti koje su rezulat putovanja, povećava vjerovatnoću lokalnih epidemija.
Ljudi koji rade u poljoprivredi, šumarstvu ili hitnim službama mogu biti pod većim rizikom od dobijanja jedne od ovih bolesti, dok stariji, mala djeca i oni sa narušenim imunološkim sistemom mogu gore proći, ako se zaraze.
Vruće morske vode, takođe, su sve pogodnije za opasne Vibrio bakterije, koje se nalaze u ribama i školjkama, posebno duž obale Baltičkog mora. Izloženost bakterijama može uzrokovati ozbiljne bolesti. Efikasno praćenje vrsta koje prenose ove bolesti i nadzor nad bolestima, pomoglo bi razvoju ranih upozorenja i bolje ciljane kontrole vrsta prenosilaca ili vakcinacije.
Prevencija, koordinacija je ključna
Praćenje i nadzor klimatskih prijetnji je efikasna mjera i najčešće se spominje u nacionalnim zdravstvenim strategijama ili strategijama klimatske adaptacije. Neophodno je razviti rana upozorenja: brze, dobro organizovane i efikasne akcije, kao dio akcionih planova za zdravlje ugroženo zbog vrućine i pružanje odgovarajućih informacija javnosti – mogu smanjiti rizik od prenošenja bolesti.
Na lokalnom nivou, angažman pružalaca zdravstvenih i socijalnih usluga u planiranju prilagođavanja klimatskim promjenama i dalje je nizak širom Evrope. Prilagođavanje postojećim i novonastalim zdravstvenim prijetnjama koje proizlaze iz klimatskih promjena zahtijeva bolju pripremljenost zdravstvenog sektora kroz povećanje svijesti, poboljšanje znanja i proširenje angažmana zdravstvenih i radnika, navodi se u izvještaju EEA. Poboljšanje otpornosti zdravstvenih ustanova na ekstremne vremenske prilike i osiguranje da zdravstveni sistemi imaju kapacitet da odgovore na povećanu brigu o pacijentima ili dijagnostiku će, takođe, pomoći.
