Evropska unija: postignut dogovor o dekarbonizaciji pomorskog transporta

Evropska komisija pozdravila je politički dogovor Evropskog parlamenta i Savjeta kojim se povećava doprinos sektora pomorskog transporta postizanju cilja smanjenja neto emisija stakleničkih gasova na nivo EU-a za najmanje 55 % do 2030. i postizanju klimatske neutralnosti do 2050. godine.

Postignut je dogovor o inicijativi „FuelEU Maritime” – novoj uredbi EU-a kojom se osigurava postupno smanjenje intenziteta stakleničkih gasova iz goriva koja se upotrebljavaju u sektoru pomorskog transporta, od 2 % u 2025. do čak 80 % do 2050. Tom će se mjerom pridonijeti smanjenju emisija stakleničkih gasova iz sektora pomorskog transporta podsticanjem upotrebe čišćih goriva i energije.

Dogovorom se dopunjuje privremeni dogovor postignut u decembru 2022. godine o uključivanju emisija iz pomorskog transporta u sistem EU za trgovanje emisijama (EU ETS), drugojključnoj inicijativi u nastojanjima EU-a da smanji emisije iz pomorskog transporta.

Dekarbonizacija pomorskog transporta

U Evropskoj uniji je 2021. vodeni transporta proizveo od 3 do 4 % ukupnih emisija CO₂. Uprkos padu aktivnosti 2020. godine, zbog pandemije koronavirusa, očekuje se da će pomorski transporta rasti zbog sve veće potražnje za primarnim resursima i kontejnerskim prevozom.

Inicijativa „FuelEU Maritime” pridonijeće dekarbonizaciji sektora pomorskog transporta utvrđivanjem maksimalnih ograničenja godišnjeg intenziteta emisija stakleničkih gasova za energiju koja se upotrebljava na brodu. Ciljevi ne obuhvaćaju samo emisije CO₂, nego i emisije metana i nitrogen oksida tokom cijelog životnog ciklusa goriva.

Novim pravilima uvodi se i dodatni zahtjev za nultu stopu emisija na vezu kojim se propisuje da putnički brodovi i kontejnerski brodovi u lukama upotrebljavaju opskrbu električnom energijom s kopna ili alternativne tehnologije s nultom stopom emisija kako bi se smanjile emisije koje zagađuju vazduh u lukama, koje su često blizu gusto naseljenih područja.

Nova će pravila biti objavljena u Službenom glasniku Europske unije i stupiti na snagu 20 dana nakon objave.