Dekarbonizacija preduzeća – trošak, ali i nova prilika
Dekarbonizacija proizvodnje malih i srednjih preduzeće u Republici Srpskoj, BiH i regionu privrednicima u početku izgleda kao trošak, ali dugoročno gledano prilika je za primjenu pozitivnijeg načina poslovanja i jačanje konkurentnosti.
Ovo je poručeno na seminaru “Dekarbonizacija malih i srednjih preduzeća – izazovi i prilike” koji je održan u Gradišci.
Aleksandar Simić, stručnjak iz oblasti održivog razvoja u Privrednoj komori Srbije i predavač na ovom seminaru, rekao je da je Evropska komisija prolongirala početak primjene mehanizma za kontrolu prekograničnu kontrolu karbona /CBAM/, odnosno uredbe o mehanizmu prilagođavanja cijene karbona na 1. januar 2027. godine, u odnosu na prvobitni planiranu primjenu od početka 2026. godine.
Od tog datuma, tvrdi Simić, privrednici koji izvoze određene proizvode u EU biće obavezni da posjeduju karbonski otisak za svoje proizvode, odnosno izračun emisije karbona prilikom proizvodnje, kako bi izbjegli plaćanje takse.
Simić je ocijenio da BiH, Republika Srpska, Privredna komora i lokalne zajednice aktivno rade na prilagođavanju domaće privrede zahtjevima evropskog tržišta, te da se konstantno povećava proizvodnja energije iz obnovljivih izvora, posebno solarnih elektrana, što je veoma važno za karbonski otisak domaćeg proizvoda.
Gradonačelnik Gradiške Zoran Adžić istakao je da će veoma brzo ovaj grad, koji troši oko 40 megavata električne energije, biti lokalna zajednica koja će iz solarnih elektrana proizvoditi više energije neko što je potrebno njenom stanovništvu i privredi.
On je naveo da se trenutno iz postojećih solarnih elektrana na području Gradiške proizvodi više od 10 megavata, u izgradnji su elektrane kapaciteta oko 40 megavata, a postoji mogućnost i izgradnje jedne velike solarne elektrane od 100 megavata.
“Problem je taj što se prilikom izvoza u EU sagledava državna struktura proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora i fosilnih goriva, koja je sada u procentu 70 naprema 30 odsto u korist fosilnih goriva, odnosno energije iz termoelektrana”, dodao je Adžić.
Seminar o temi dekarbonizacije malih i srednjih preduzeća organizovala je Privredna komora Republike Srpske, u saradnji sa gradovima Gradiška, Laktaši i Prnjavor i opštinom Srbac.
