Brojni izazovi po životnu sredinu u opštinama Mrkonjić Grad i Sanski Most
Izdavanje koncesija bez sagledavanja ukupnog efekta, prisustvo zagađujućih energetskih objekata, divlje deponije u neposrednoj blizini zaštićenih područja, riječnih tokova ili izvora vode, samo su neki od izazova po životnu sredinu u opštinama Mrkonjić Grad i Sanski Most.
Ovo se navodi u publikaciji „Teritorijalna dijagnoza opština Mrkonjić Grad i Sanski Most“, na osnovu istraživanja koje je provedeno 2022. i polovinom 2023. godine u ovim opštinama, uz podršku Centra za životnu sredinu i asocijacija AIDA – Association internationale pour le developpement de l’agroenvironnement iz Francuske.
U publikaciji je, između ostalog, navedena i mala hidroelektrana Medna u blizini zaštićenih vrela Sane, zatim djelovanje rudnika direktno uz poljoprivredne usjeve, rudnik Kamengrad kod sela Fajtovci i zaštićenog vodopada Blihe.
Utvrđene su neregularnosti i nelogičnosti u upravljanju prirodnim resursima i zaštićenim područjima, diskontinuitet u praćenju i nadzoru, te finansijskim poteškoćama kao npr. nedostatku podsticaja za organsku poljoprivredu ili nedostatak sankcija za odgovorne zagađivače.
U šest mjeseci istraživanja obavljeno je ukupno 90 intervjua sa učesnicima istraživanja, od toga 52 u Mrkonjić Gradu i 38 u Sanskom Mostu, uglavnom sa lokalnim proizvođačima, lokalnom upravom, predstavnicima različitih organizacija ili kompanija.
Dodatna specifičnost u obje opštine je prisutnost aforestacije i napuštanja poljoprivrednog zemljišta – tzv. ruralni egzodus, kao posljedica snažne depopulacije.
Zzaključci studije pokazuju da je potrebno dobro upravljanje resursima, koje favorizuje princip odozdo-prema-gore, u kojem opštine imaju vodeću i pokretačku ulogu.
