Tekstilni otpad sve veći pritisak na životnu sredinu i klimu
Evropljani kupuju i bacaju više odjeće, obuće i drugog tekstila nego ikada ranije, a tekstilni otpad predstavlja dodatni pritisak na životnu sredinu i klimu.
Ovo se navodi u najnovijem ozvještaju Evropske agencija za životnu sredinu (EEA).
Prosječan građanin EU u 2022. godini kupio je 19 kilograma odjeće, obuće i tekstila za domaćinstvo, što je dva kilograma više u poređenju sa 2019. godinom. To je dovoljno za jedan veliki kofer. Osam kilograma činila je odjeća, sedam kilograma tekstil za domaćinstvo i četiri obuća.
“Kombinacija povećane onlajn kupovine, uticajnih društvenih medija i jeftinih troškova proizvodnje sintetičkog tekstila bila je ključna za rast brze mode. Ovo je omogućilo prodavcima da ponude potrošačima nove stilove po niskim cijenama”, navodi se u izvještaju.
Ekološki i klimatski pritisci od proizvodnje i potrošnje tekstila u EU i dalje su visoki. Od 12 kategorija evropske potrošnje domaćinstava — kao što su hrana, mobilnost, stanovanje, zdravstvo i obrazovanje — potrošnja tekstila je u prosjeku rangirana na peto mjesto u pogledu ekoloških i klimatskih pritisaka.
Digitalne tehnologije poput 3D štampanja mogu smanjiti otpad u proizvodnji i mogu se koristiti za smanjenje ekoloških i klimatskih pritisaka od tekstila poboljšanjem efikasnosti. Međutim, oni takođe rizikuju povećanje potrošnje omogućavajući jeftinije troškove proizvodnje i niže cene.
Države članice EU su 2022. godine proizvele oko 6,94 miliona tona tekstilnog otpada , što iznosi 16 kg po osobi. Ukupna količina proizvedenog tekstilnog otpada ostala je relativno stabilna od 2016. godine.
Prosječno sakupljanje tekstilnog otpada u EU — pokazatelj efikasnosti sistema odvojenog prikupljanja — polako se povećava, povećavši se za 4,3 procentna poena od 2016. godine.
Ipak, ukupno gledajući, sakupljanje ovog otpada je slabo. U 2022. godini 85% cjelokupnog tekstilnog otpada iz domaćinstava nije odvojeno sakupljeno, već je završilo kao miješani otpad iz domaćinstava koji je završio na deponijama ili spaljivanju, odakle se ne može ponovo koristiti ili reciklirati.
Očekuje se da će implementacija zakonodavstva EU o odvojenom prikupljanju tekstilnog otpada, počevši od 2025. godine, značajno povećati stope zahvatanja tekstila iz domaćinstava.
Količina i udio tekstilnog otpada koji se šalje na deponiju u Evropi je smanjen, sa 21% u 2010. na 12% u 2022. godini Količina poslatog na spaljivanje (sa i bez energetske obnove) u Evropi je porasla sa 10% u 2010. na 14% u 2022. godini.
