Svjetski dan vjetra: Svijet ruši rekorde, Srbija sve bliža 1 GW vjetroelektrana
Svjetski dan vjetra, koji se obilježava 15. juna, Srbija dočekuje sa 607 megavata (MW) vjetroelektrana, a do kraja godine će se sa novim vjetroelektranama približiti kapacitetu jednog gigavata (GW) instalisane snage, saopštilo je udruženje Obnovljivi izvori energije (OIE).
Elektroprivreda Srbije (EPS) će, prema najavama, uskoro na mrežu priključiti vjetropark Kostolac snage 66 MW, a do kraja godine očekuje se da se na mreži budućih vjetroelektrana Crni vrh i Čibuk 2, sa po 150 MW.
Nakon dva uspješno realizovana kruga aukcija za tržišne premije za obnovljive izvore energije 2023. i 2025. godine, vjetroelektrane su u Srbiji pokazale visoku konkurentnost i ukoliko se izgrade svi aukcijski pobjednici, Srbija će dobiti više od 1,5 GW elektrane na sunce i vjetar.
“Aukcije su se pokazale kao dobitna kombinacija za sve aktere, pa se Udruženje OIE Srbija nada da će do kraja godine biti raspisan poslednji krug aukcije za još 300 MW vjetra i 100 MW solara, kao i da će država uvažiti potrebe industrije da donese novi trogodišnji plan aukcije”, navodi se u saopštenju OIE.
Vjetroenergija u Srbiji ima dugoročan značaj za energetsku sigurnost, diversifikaciju izvora i smanjenje zavisnosti od fosilnih goriva, navelo je udruženje i istaklo da su za otključivanje punog potencijala vetra u narednim godinama ključni dodatni razvoj infrastrukturnih kapaciteta, unapređenje regulatornog okvira i efikasna koordinaciona institucija.
Svjetski dan vetra obeležava se 15. juna sa ciljem da se ukaže na značaj upotrebe energije vetra u energetskoj tranziciji, smanjenju emisije uglje-dioksida i jačanju energetske sigurnosti.
Globalna vetroenergija beleži nove rekorde
Na globlanom nivou, 2024. godina označena je kao još jedan rekord za vjetar. Prema podacima Globalnog saveta za energiju vetra (Global Wind Energy Council – GWEC), širom svijeta je tokom 2024. godine instalisano 117 GW novih kapaciteta, čime je ukupni kumulativni kapacitet dostigao 1.136 GW. GWEC procjenjuje da će ove godine biti izgrađeno 139 GW, što bi predstavljalo novi istorijski maksimum.
Do 2030. godine, prema aktuelnim politikama, globalni sektor vjetroenergije mogao bi da poraste za dodatnih 981 GW, što znači prosečno 164 GW novih instalacija godišnje. Ove brojke potvrđuju da vjetroenergija predstavlja jedan od ključnih rastućih izvora energije u narednim godinama.
Prema podacima vodeće evropske asocijacije za vetar Vind Jurop (WindEurope), čiji je član OIE Srbija, Evropa je tokom 2024. godine instalisala 16,4 GW novih vetroelektrana, od čega su zemlje EU zaslužne za 12,9 GW.
Čak 84 odsto svih novih kapaciteta izgrađeno je na kopnu, što jasno potvrđuje da je vjetroenergija na kopnu i dalje temelj razvoja ovog sektora. Očekuje se da će do 2030. godine 75 odsto novih vjetroelektrana i dalje biti na kopnu.
Energija vjetra je 2024. pokrila 19 odsto ukupne potražnje za električnom energijom u Evropskoj uniji. Ukupna proizvodnja vjetroelektrana iznosila je 475 TWh.
Vind Jurop očekuje da će EU instalirati dodatnih 113 GW vjetroelektrane na kopnu do 2030. godine, od čega će većina (65 odsto) biti realizovana putem aukcije.
Ukupno gledano, Evropa sada ima 285 GW instalisanih vjetroelektrana, 248 GW na kopnu i 37 GW na moru. U zemljama EU je instalirano 231 GW, od čega je 210 GW na kopnu, a 21 GW na moru. U narednih pet godina, očekuje se prosečan rast od 31 GW novih kapaciteta godišnje.
Izvor: BETA
