Srbija: Potraga za litijumom i borom nastavlja se na osam lokacija
Istraživanje litijuma i bora postala je glavna ekološka tema u Srbiji, koja je prije nekoliko mjeseci dovela i do masovnih blokada saobraćajnica u Srbiji zbog projekta „Jadar” kompanije „Rio Tinto“. Međutim, pored Nedeljica, gde je Rio Tinto planirao da otvori rudnik, za litijumom i borom traga se na osam lokaliteta u Srbiji.
U Srbiji se na oko 180 lokacija istražuju razne vrste ruda, a na osam lokaliteta tri kompanije, od kojih jedna domaća i dvije strane, istražuju litijum i bor.
Od tih osam aktivnih lokaliteta, prema podacima Ministarstva rudarstva i energetike od 31. decembra 2021. godine, najviše dozvola ima kompanija „Balkan Exploration“ i to čak pet.
Ova firma je u vlasništvu australijske kompanije „Jadar Lithium“, a na čijem čelu je, kako je BIRN pisao, bivši radnik „Rio Tinta” Šon Marej. „Balkan Exploration“ litijum istražuje u Rekovcu, gdje ima dozvolu za istražna prava do 2023. godine, zatim na lokalitetu Ursula, opština Rekovac, gdje im dozvola ističe tek 2024. godine. Ova firma litijum i bor istražuje i na lokalitetu Siokovac kod Jagodine, gdje im dozvola ističe u martu 2024. godine.
Osim ovih lokacija, „Balkan Exploration“ ima istražna prava do marta 2024. godine za lokalitet Pranjani kod Gornjeg Milanovca, a do iste godine dozvolu imaju i za Dobrinju kod Požege. Litijum se istražuje i kod lokaliteta Janoki kod Kraljeva. Za ovu lokaciju dozvolu ima smederevska kompanija „Geo Min Pro“ i to do kraja 2024. godine. Ova, jedina domaća kompanija koja istražuje litijum u Srbiji, osnovana je 2019. godine.
Firma „Eurolitijum“ istražuje litijum na dvije lokacije kod Valjeva, pokazuju podaci Ministarstva rudarstva i energetike. Za “Valjevo sjever” dozvolu imaju do sredine ove godine, a za Valjevsko-Mionički basen dozvola je istekla 31. oktobra prošle godine, međutim nije nam poznato da li je ona produžena.
Zbog iskopavanja litijuma, nisu se samo pobunili mještani Nedeljica zbog projekta “Jadar”, već i stanovnici sela Lukavac i Dobrinje. Nedavno su meštani Lukavca i blokirali put Valjevo – Lajkovac kako bi izrazili protest zbog radova kompanije „Eurolitijum“. Krajem 2021. Godine, na desetine hiljada ljudi izašlo je na blokade saobraćajnica širom Srbije, a pritisak ekološki aktivista natjerao je predsjednika Srbije Aleksandra Vučića da povuče tada sporne zakone o eksproprijaciji i referendumu i narodnoj inicijativi.
(Nova.rs/Energologija)
