Podnesena nova Procjena uticaja na životnu sredinu za projekat HE Buk Bijela
HES Gornja Drina d.o.o. Foča, podnijela je Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske zahtjev za prethodnu Procjenu uticaja na životnu sredinu za projekat izgradnje HE Buk Bijela, u opštini Foča, instalisane snage 118,10 MW.
U cilju otklanjanja nedostataka u prethodnoj projektno-tehničkoj dokumentaciji, nosilac projekta, HES Gornja Drina je usvojio izmjene određenih tehničkih rješenja buduće hidroelektrane.
S obzirom da važenje ekološke dozvole za HE “Buk Bijela“ još traje, nosilac projekta je obavijestio nadležno ministarstvo o usvojenim promjenama tehničkog rješenja.
Ministarstvo je nosioca projekta obavijestilo da su planirane promjene značajne, zbog čega se ne mogu obuhvatititi mjerama i uslovima definisanim u ekološkoj dozvoli iz 2019. godine.
Zbog toga je HES Gornja Drina dužna da podnese novi zahtjev za izdavanje ekološke dozvole, što podrazumijeva i sprovođenje postupka Procjene uticaja na životnu sredinu.
Za izradu Prethodne procjene uticaja na životnu sredinu Nosilac projekta „HES Gornja Drina“ je angažovao „Energoprojekt Hidroinženjering“ a.d. Beograd, koji je dokumentaciju izradio zajedno sa podizvođačima „ViZ-Zaštita“ d.o.o. Banja Luka i „Zavod za vodoprivredu“ d.o.o. Bijeljina.
Društvo „HES Gornja Drina” osnovano je kao zajednička projektna kompanija JP Elektroprivrede Republike Srbije (EPS) sa vlasničkim udjelom od 51 % i Elektroprivreda Republike Srpske (EPRS) sa vlasničkim udjelom od 49 % radi izgradnje hidroelektrana „Buk Bijela“, „Foča“ i „Paunci“ na gornjem toku rijeke Drine u Republici Srpskoj.
Podsjećamo, nakon sastanka koji je, u junu ove godine, vodila Aleksandra Bujaroska, ekspert za okolinu Sekretarijata Energetske zajednice, grupa za prekogranični dijalog, koju čine predstavnici Bosne i Hercegovine i Crne Gore, postigla je dogovor o drugoj fazi Mape puta za projekat HE Buk Bijela.
Ova faza će se fokusirati na provođenje nove procjene uticaja na životnu sredinu (EIA) za projekat, saopšteno je iz Energetske zajednice.
Ministar energetike i rudarstva Crne Gore, Saša Mujović izjavio je da Crna Gora želi da podrži projekat izgradnje hidroelektrane “Buk Bijela” u onoj mjeri u kojoj on ne ugrožava ovu državu.
“Želimo da podržimo taj projekat u onom obimu i onoj mjeri koji ne ugrožava Crnu Goru. Dakle, vi znate da taj projekat ima određenih problema u samom procesu realizacije. Jedan dio se tiče i Crne Gore u smislu da postoje određene dileme da li on se ekološkog aspekta ugrožava Crnu Goru. To je pod ingerencijom crnogorskog ministarstva za turizam i ekologiju. Vidjećemo kakav je njihov stav, vidjećemo kakve su analize vezano sa tog aspekta”, rekao je tada Mujović i dodao da ako taj projekat nema negativnih uticaja na životnu sredinu u našoj zemlji Crna Gora želi da se realizuje.
Za očekivati je da će prilikom potpuno pune akumulacije HE „Buk Bijela“ doći i do promjene hidraulike toka rijeke Tare, ali se procjenjuje da ove hidrauličke promjene toka budu veoma male i prostorno ograničene. Detaljnija analiza će pokazati kako i na koji način će dolaziti do hidrauličkih promjena (kojeg su intenziteta i na koji dio toka će uticati). Do promjena u transportu sedimenta može doći samo nizvodno od mjesta brane. Procjenjuje se da se eventualno usporavanje toka rijeke Tare može dešavati samo u poslednjih nekoliko stotina metara (pokazaće analiza koliko) i to samo tokom niskih ljetnjih vodostaja, kada je voda rijeke Tare kristalno čista. Shodno tome,, i ako analiza pokaže da će doći do drastičnijeg uspora, ne očekuje se taloženje naovom dijelu vodotoka.
PODACI UZ ZAHTJEV ZA PRETHODNU PROCJENU UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU
ZA HE „BUK BIJELA“ OPŠTINA FOČA INSTALISANA SNAGA: 118,10 MW -DOPUNjENA VERZIJA
Zainteresovana javnost može da izvrši uvid u sadržinu zahtjeva za Procjenu uticaja na životnu sredinu za projketa HE Buk Bijela, na internet stranici Ministarstva i dostavi svoje mišljenje u roku od 15 dana od dana objavljivanja.
Projekat izgradnje HE Buk Bijela prethodnih godina pratilo više sporova
Prvi pred Ustavnim sudom BiH, jer su 24 člana Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine podnijela, u decembra 2020. godine, Ustavnom sudu Bosne i Hercegovine zahtjev za rješavanje spora između Bosne i Hercegovine i Republike Srpske, nastalog donošenjem Odluke o dodjeli koncesije za izgradnju i korištenje HE „Buk Bijela“ na rijeci Drini, Istovremeno, podnosioci zahtjeva su zatražili da Ustavni sud BiH donese privremenu mjeru, kojom bi zabranio primjenu osporenog akta do donošenja konačne odluke o njihovom zahtjevu. Ustavni sud je u julu 2021. godine zaključio da postoji spor u vezi s odlukama o koncesijama i da prema Zakonu o koncesijama Bosne i Hercegovine, ovaj spor treba da riješi Komisija za koncesije Bosne i Hercegovine najkasnije u roku od tri mjeseca od dana dostavljanja ove odluke riješi. Međutim, Komisija za koncesije do danas nije donijela odluku o ovom sporu.
Drugi spor pred Uneskom je inicirala Crna Gora zbog mogućeg negativnog uticaja na Taru, odnosno prostor Nacionalnog parka “Durmitor”.
