Ozonska rupa se smanjuje — ali je i dalje tu
Materijali koji uništavaju ozon u Zemljinoj stratosferi smanjili su se za preko 50% – do nivoa koji su izmjerni prije nego što je ozonska rupa postala problem, saopštavaju naučnici. Ali, pred nama je još dug put ka potpunom oporavku ozonskog omotača.
Nije mnogo – ali ozonski omotač je sve što postoji između nas i ultravioletnog zračenja.
Kako Ujedinjene nacije slikovito kažu, “ako bismo mogli da donesemo cijeli ozonski omotač do nivoa mora, on bi bio debeo samo oko 3 mm. To je ono što nas štiti od štetnog ultravioletnog zračenja.”
U pojedinom regijama stratosfere, ozon je toliko osiromašen da govorimo o “ozonskoj rupi”. Zapravo, već decenijama znamo da je ozonski omotač sam po sebi ugrožen i da mu je potrebna naša zaštita, prenosi DW.
UN već tri decenije rade na sanaciji rupe putem međunarodnih sporazuma kao što je Montrealski protokol o supstancama koje oštećuju ozonski omotač.
Prema meteorolozima američke Nacionalne uprave za okeane i atmosferu, početkom 2022. godine količina materijala koji ubija ozon u našoj stratosferi pala je za 50%, na nivo koji je posljednji put viđen prije nego što je ozonska rupa postala problem.
Ali pred nama je još dug put prije nego što se ozonski omotač opravi .
Ozonska rupa, u stvari, i nije rupa
Striktno govoreći, ne postoji ozonska „rupa“ – radije postoji oblast „izuzetno osiromašenog ozona iznad Antarktika“. Takođe se naziva i “dramatično razrjeđivanje” ozona, koje se pojavljuje tokom proljeća na južnoj hemisferi (avgust-oktobar). Postoje i “mini-rupe” i druge promjene na sjevernoj hemisferi.
Hoće li se ozonski omotač ikada potpuno opraviti?
Naučnici kažu da budućnost izgleda dobro za ozonski omotač. Može se oporaviti na nivoe prije 1980. u narednih 50 godina — negdje između 2050. i 2065. godine – ako se budemo držimo ciljeva postavljenih u međunarodnim ugovorima.
Bečka konvencija i Montrealski protokol, na primjer, postali su prvi ugovori u istoriji UN-a, koji su postigli univerzalnu ratifikaciju – 16. septembra 2009. godine. Ovaj datum je, danas, opšte poznat kao Svjetski dan ozona ili Međunarodni dan očuvanja ozonskog omotača.
