Globalno zagrijavanje se ubrzava, podstaknuto krčenjem šuma i fosilnim gorivima
Da li je globalno zagrijavanje stvarno? Da li su upozorenja pretjerana? Prema nedavnim podacima, nema puno mjesta sumnji. Između 2012. i 2024. godine, stopa globalnog zagrijavanja se gotovo udvostručila u odnosu na 1980-te.
Dva nova indikatora globalnog zagrijavanja
Izdanje Indikatora globalnih klimatskih promjena za 2024. godinu, recenzirano i ažurirano objavljeno u časopisu Earth System Science Data, a podržano od strane Potsdamskog instituta za istraživanje uticaja na klimu (PIK), nudi detaljan pregled klimatskog sistema i uticaja ljudske aktivnosti.
Studija okuplja studije više od 60 naučnika širom svijeta i ističe hitnu potrebu za ažuriranjem podataka o praćenju klime u okruženju koje se brzo mijenja.
Ovogodišnje ažuriranje dodaje dva nova ključna indikatora originalnim osam: porast nivoa mora i padavine na kopnu.
Energetski disbalans Zemlje raste
Glavni uzroci emisija CO₂ ostaju krčenje šuma i sagorijevanje fosilnih goriva. Tokom protekle decenije, kao rezultat ljudske aktivnosti u atmosferu su, u prosjeku, ispuštane 53 milijarde tona CO₂ godišnje.
Indikatori jasno pokazuju da ove aktivnosti uzrokuju rastuću energetsku neravnotežu na Zemlji, što dovodi do bržeg porasta nivoa mora.
Jedan značajan nalaz: emisije iz međunarodnog vazdušnog saobraćaja, koje su naglo pale tokom pandemije, sada su se vratile na nivoe prije pandemije.
Globalno zagrijavanje ostaje stabilno i nekontrolisano
U poređenju sa izvještajem Međuvladinog panela o klimatskim promjenama (IPCC) iz 2021. godine, globalne temperature su nastavile da rastu. Izvještaj zaključuje da trenutne klimatske politike i akcije nisu dovoljne za suzbijanje globalnog zagrijavanja.
U 2024. godini, globalna površinska temperatura porasla je za 1,5°C u odnosu na predindustrijski nivo. Od toga, 1,36°C je direktno povezano s ljudskom aktivnošću. Iako ovo ne znači trajni porast od +1,5°C, signalizira opasnu putanju.
Porast nivoa mora se ubrzava
Između 2019. i 2024. godine, globalni nivo mora porastao je za 26 milimetara, ili približno 4,3 milimetra godišnje. To je više nego dvostruko od prosječnog godišnjeg porasta od 1,8 milimetara uočenog od početka 20. vijeka.
Rješenja su dobro poznata u teoriji, ali se prečesto ignorišu u praksi: prelazak sa fosilnih goriva na obnovljivu energiju i održivo korištenje zemljišta su neophodni.
Tempo klimatskih promjena zavisi od naših kolektivnih izbora. Bez odlučne akcije, emisije će nastaviti da rastu, a uticaji globalnog zagrijavanja će postati još ozbiljniji.
