Sud poništio Studiju uticaja za proširenje kopa za RiTE Gacko

Okružni sud u Banjaluci poništio je rješenje, kojim se odobrava Studija uticaja na životnu sredinu, za eksploataciju uglja na površinskom kopu “Centralno polje” u opštini Gacko, površine 375 ha.

Ovo je rezultat druge tužbe koju je Centar za životnu sredinu podnio protiv Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, jer ovo Ministarstvo nije postupilo po prvobitno donesenoj presudi, iako je imalo obavezu da postupi po pravnom shvatanju i uputama suda, saopšteno je iz Centra za životnu sredinu.

Naime, u ranijem sudskom postupku, okončanom u martu 2022. godine, sud je presudom utvrdio obavezu Ministarstva da, u konkretnom slučaju, inicira i dosljedno provede prekogranične konsultacije sa susjednim subjektima i zemljama, tj. da postupi shodno Konvenciji o procjeni okolišnih uticaja u prekograničnom kontekstu (Espoo konvencija).

Međutim, Ministarstvo je u ponovljenom postupku, uprkos obavezi da kao izvršni organ postupi po presudi, ponovo odobrilo istovjetnu Studiju uticaja. To je pravdalo zaključkom da konkretni projekat, ipak, ne podliježe obavezi prekograničnih konsultacija.

Ministarstvo je postupilo suprotno od upute suda koji je, za konkretni projekat, ovu obavezu Ministarstva stavio izvan svake sumnje, navode u Centru za životnu sredinu.

Sud je utvrdio da Espoo konvencija propisuje da svaka potpisnica preduzima zakonske, administrativne ili druge mjere za provođenje odredbi ove Konvencije koje će se, s obzirom na planirane aktivnosti iz Priloga I, koje mogu izazvati značajne, negativne uticaje preko granica države, obuhvatiti uvođenjem postupka za procjenu uticaja na okoliš, koji dozvoljava sudjelovanje javnosti i pripremu dokumentacije za procjenu uticaja na okolinu. Prilog I, u tački 14. opisuje upravo aktivnosti na koje se odnosi primjena Konvencije, a to je: kopanje, vađenje i prerada ruda metala ili ugljena — što je nesporno aktivnost koja se već odavno vrši na površinskom kopu “Centralno polje”.

Ministarstvo, sa druge strane, nije obezbijedilo posebni dio Studije uticaja koji se odnosi na mogući uticaj projekta na životnu sredinu drugog entiteta, Brčko distrikta, odnosno države.

Imajući u vidu da je sporno rješenje doneseno na osnovu dokaza koji su postojali i ranije, sud je zaključio da Ministarstvo nije provelo ni jednu novu aktivnost kojom bi uopšte pokušalo dokazati da je bespredmetno provođenje dodatnih aktivnosti u skladu sa Espoo konvencijom, zbog čega je takvo rješenje poništeno.